Czy pompa ciepła i grzejniki to dobre połączenie? W jaki sposób dopasować wielkość grzejnika do pomieszczenia, które ma ogrzać? Jak zwiększyć wydajność grzejnika bez zwiększania temperatury zasilającej go wody? – odpowiedzi na te i inne pytania udzielił nam Piotr Krzemiński, menedżer technicznego wsparcia sprzedaży w Purmo Group Poland.
Wciąż często usłyszeć można, że instalowanie pompy ciepła ma sens tylko w połączeniu z podłogówką. Czy z perspektywy producenta grzejników ma znaczenie, jakie urządzenie zasila nasze układ centralnego ogrzewania?
Ma znaczenie o tyle, że grzejnik musi być po prostu odpowiednio dobrany do temperatury wody czy ilości ciepła (co wbrew pozorom wcale nie jest tożsame), jaką urządzenie mu dostarczy. Jeśli ogrzewamy dom urządzeniem niskotemperaturowym, to musimy dobrać do tego odpowiedni grzejnik. I to jest jedyna rzecz, na którą musimy zwrócić uwagę. A to, czy to jest kocioł, czy pompa ciepła, to już nie ma dla nas znaczenia.
Jak w takim razie wygląda odpowiedni dobór grzejnika do pomieszczenia. Nadal wiele osób dostosowuje wielkość emitera do wielkości okna w pomieszczeniu. Czy to wystarczające?
Zdecydowanie nie! Dobieranie na wielkość okna jest… żadnym dobieraniem. Powinniśmy skorzystać z odpowiednich kalkulatorów. Musimy się odnosić na pewno do dwóch czynników: temperatury wody, która dopływa/wypływa do/z grzejnika oraz wielkości pomieszczenia, i strat ciepła, z którymi mamy w nim do czynienia. Dobierając na okno nie patrzymy ani na jedno, ani na drugie… patrzymy na okno.
Możemy podać przykład doboru?
Oczywiście. Popatrzmy na typowy budynek (cokolwiek to oznacza), grzejnik zasilany parametrem 55 stopni Celsjusza (czyli na tzw. pompę ciepła) mający 60 cm wysokości i 90-100 cm szerokości. Przy typie 22 (10 cm głębokości) wystarczy na ogrzanie ok. 15-17 metrów kwadratowych powierzchni. Należy tylko pamiętać, że po drodze zdążyliśmy poczynić bardzo dużo założeń. Nie jest więc tak, że metrowy grzejnik zawsze „wystarcza” na 15 metrów kwadratowych!
Typ 22 to obecnie najpopularniejszy rodzaj grzejników na polskim rynku?
Tak, tu od lat nic się nie zmienia. Najpopularniejsze są nadal grzejniki płytowe typ 22 o wysokości 60 cm. Grzejnik jest stosunkowo prostym urządzeniem: składa się z mniej lub bardziej ukształtowanej powierzchni, która ma być jak największa przy zajmowaniu niewielkiego obszaru. I trzeba tu powiedzieć otwarcie, że jeśli chodzi o samą budowę, to grzejniki dobrych producentów są do siebie stosunkowo podobne. Ciężko jest wymyślić inne rozwiązania. Pojawiają się oczywiście, także u nas, urządzenia wspomagane wentylatorowo, ale tu już zupełnie nowa kategoria produktów.
Takie same grzejniki, jeśli chodzi o szerokość, wysokość i grubość, od podobnej klasy (!!!) producentów, będą dawały względnie zbliżoną wydajność. Do tego dochodzą oczywiście kwestie związane z gwarancją, jakością malowania / zabezpieczenia przed korozją (kataforeza II generacji Β+ i dodatkowo malowaniem proszkowym zakończonym polimeryzacją – taki sam proces jak dla… samochodów!), grubością blachy czy kluczową dla DŁUGOTRWAŁEJ szczelności grzejnika jakością zgrzewów, ale sama wydajność cieplna będzie jednak stosunkowo zbliżona.
Czyli sama wydajność grzejnika będzie zależeć tak naprawdę tylko od temperatury zasilania?
Nie tylko. Stereotypowo ludzie myślą, że jak jeden grzejnik ma temperaturę 55 stopni, a drugi 60, to ten drugi będzie miał większą wydajność. Nie jest to prawdą, a przynajmniej nie zawsze. Mówiąc najprościej, w grzejniku następuje oddanie ciepła do otoczenia. Ciepła woda wpływa do niego, a nieco zimniejsza wypływa. Można przyjąć, że najlepszym punktem, do porównywania wydajności grzejnika jest jego średnia temperatura. Wzór jest oczywiście dużo bardziej skomplikowany, ale dla uproszczenia możemy przyjąć, że to temperatura wody wpływającej i wypłacającej podzielona na dwa.
Wracając do przykładu. Grzejnik z temperaturą 60/45 stopni i grzejnik 55/50 o takiej samej powierzchni… mają podobną wydajność grzewczą. Musimy tylko pamiętać o zapewnieniu przy niskim obniżeniu temperatury odpowiedniego przepływu wody.
Dla pompy ciepła taka zmiana, nawet o 5 stopni będzie znacząca, jeśli chodzi o oszczędność. Nadal jednak podłogówka o temperaturze 35 stopni będzie bardziej efektywna.
Dla pompy ciepła najbardziej wydajnymi emiterami będą klimakonwektory i ogrzewanie podłogowe. Mamy świadomość, że wraz ze zmianami źródeł ciepła, rynek emiterów również się zmienia. Bardzo duża jego część jest jednak nadal oparta na grzejnikach. W wielu przypadkach pozostaną one jedynym, najwygodniejszym i najtańszym rozwiązaniem.
Stawiając nowy budynek: podłogówka z pompą ciepła z pewnością będzie najbardziej efektywna. Kropka.
Przy termomodernizacji jest to jednak bardziej złożone i to grzejnik będzie często bardziej opłacalny. Również z pompą ciepła. W istniejących domach zazwyczaj mamy grzejniki i stajemy przed alternatywą – albo przeprowadzimy generalny remont i wydamy kilkadziesiąt tysięcy złotych na zamianę tego na podłogówkę, albo dostosujemy powierzchnię grzejników do nowego źródła… i tu ekonomia jest prosta.
A jak wygląda takie dostosowanie grzejników do pompy ciepła?
Po prostu je dobieramy do pompy ciepła. Gorąco polecam wykorzystanie istniejących DOBRYCH grzejników i ew. przesuwanie grzejników z dużego pomieszczenia do mniejszego. Bardzo często okazuje się, że nie wszędzie trzeba przenosić grzejniki. Niejednokrotnie istniejące są przewymiarowane i tak naprawdę musimy wymienić tylko kilka grzejników w całym domu. Robimy to po to, inwestycja była tańsza, biorąc pod uwagę rachunek ekonomiczny.
Wracając do wcześniejszych pytań, gdzie można znaleźć kalkulatory doboru grzejników?
Na stronach internetowych producentów. Ja oczywiście polecam naszą stronę, ale wiem, że konkurenci też dostarczają podobne narzędzia. Pytanie tylko, czy będą one przejrzyste i zrozumiałe dla „zwykłego Kowalskiego”. Czasem nie dla każdego jest jasne, co należy w danym miejscu wpisać.
Drugą drogą jest po prostu kontakt z kompetentnymi fachowcami, którzy się tym zajmują na co dzień.
Piotr Krzemiński z firmy Purmo Polska to inżynier ciepłownictwa z trzydziestoletnim doświadczeniem w zawodzie (zarówno instalatorskim, jak i projektowym). W Purmo Group Poland pełni funkcję menedżera technicznego wsparcia sprzedaży.