Punkt biwalentny w doborze mocy pompy ciepła

Czym więc jest punkt biwalentny i dlaczego właściwie jest tak ważny przy doborze pompy ciepła o odpowiedniej mocy? Tłumaczymy.

Znacie kogoś, kto zamontował pompę ciepła i narzeka na wysokie rachunki za prąd? Jeśli tak, to z dużym prawdopodobieństwem przy doborze pompy ciepła nie zwracał uwagi na punkt biwalentny lub zaufał fachowcowi, który dobrał mu urządzenie „na nos”. Niestety, takich sytuacji wciąż jest na rynku całkiem sporo.

CZYM JEST PUNKT BIWALENTNY?

Punkt biwalentny jest kluczowym pojęciem związanym z efektywnością i wydajnością pompy ciepła. Określa on temperaturę otoczenia, poniżej której pompa ciepła jest mniej wydajna i może potrzebować wsparcia od innego źródła ciepła, najczęściej wbudowanej w nią grzałki elektrycznej.

Punkt biwalentny jest różny dla różnych typów pomp ciepła i parametrów budynku. Ta sama pompa ciepła może mieć w jednym domu punkt biwalentny na poziomie 0 stopni Celsjuasza (pompa zbyt mała w stosunku do potrzeb) oraz -20 stopni Celsjusza (pompa zdecydowanie zbyt duża).

Punkt biwalentny to bowiem miejsce przecięcia się na jednym wykresie linii określających zapotrzebowanie budynku na energię (rosnące wraz ze spadkiem temperatury na zewnątrz) oraz możliwości dostarczenia energii przez pompę (malejące wraz ze spadkiem temperatury). 

Gdy temperatura za oknem jest wyższa od tej, którą wskazał punkt biwalentny, pompa ciepła sama zaopatruje dom w ciepło. Gdy jest niższa – musimy uciec się do pomocy grzałki elektrycznej (najczęściej wbudowanej w pompę czy bufor) lub innego źródła ciepła – np. kocioł gazowy czy węglowy. 

MOŻE W TAKIM RAZIE URZĄDZENIE MONOWALENTNE?

Nikt nie chce, by jego dom ogrzewała grzałka elektryczna. Może w takim razie dobrać takie urządzenie, by punkt biwalentny przypadł na temperaturę poniżej 25 stopni Celsjusza na minusie, która w praktyce raczej nam w Polsce nie grozi? Pompa ciepła pracuje wtedy monowalentnie, a grzałka się nie załącza.

Można to oczywiście zrobić, ale należy mieć świadomość, że… zapłacimy wtedy więcej za prąd. Najdłużej pompa ciepła pracuje bowiem w naszym klimacie przy wyraźnie wyższych temperaturach. Powinniśmy więc zadbać, by to przy nich nasze urządzenie osiągała najwyższą możliwą efektywność. 

Gdy umieścimy w budynku zbyt dużą pompę, będzie ona pracować w częstych, ale krótkich seriach (tzw. taktowanie), co znacząco skróci jej żywotność i podniesie konsumpcję energii elektrycznej. Lepiej, by grzałka w pompie załączyła się kilka razy w roku generując dodatkowy koszt (relatywnie nieduży), niż żebyśmy cały rok przepłacali za ogrzewanie. 

JAKĄ WARTOŚĆ POWINIEN MIEĆ PUNKT BIWALENTNY?

Jaką temperaturę powinien mieć punkt biwalentny w naszym klimacie? Odpowiedź uwzględniać powinna podział kraju na strefy klimatyczne. Choć obecny jest już stary i nie uwzględniający zmian klimatu, to nadal obowiązuje:

Przyjmuje się, że:

• I strefa to temperatura projektowa na poziomie -16 stopni Celsjusza i punkt biwalentny od -4 do -7 stopni Celsjusza.
• II strefa to temperatura projektowa na poziomie -18 stopni Celsjusza i punkt biwalentny od -5 do -8 stopni Celsjusza.
• III strefa to temperatura projektowa na poziomie -20 stopni Celsjusza i punkt biwalentny od -6 do -9 stopni Celsjusza.
• IV strefa to temperatura projektowa na poziomie -22 stopni Celsjusza i punkt biwalentny od -7 do -10 stopni Celsjusza.
• V strefa to temperatura projektowa na poziomie -24 stopni Celsjusza i punkt biwalentny od -8 do -11 stopni Celsjusza.